پنج شيوهی ارتباطي موضوع اين مبحث ميتواند زندگي شما را متحول كند. از اين جمع سه شيوه مربوط به مهارتهاي شنيدن و دو شيوه مربوط به مهارتهاي ابراز وجود كردن هستند. ياد ميگيريد كه با گوش سوم خود بشنويد تا احساس و انديشهی طرف مقابل خود را درك كنيد. با احاطه به اين شيوهها ميتوانيد احساسات خود را آزادتر، روشنتر و مؤثرتر بيان كنيد و از مجموعهی آنها يكجا براي برقراري ارتباط بهتر استفاده كنيد.
نوازش
1- روي همرفته اغلب مردم مايلند كه مورد نوازش قرار گيرند و بر كارشان ارج گذاشته شود. بيشترين نگراني اشخاص از اين است كه تحقير شوند، مورد قبول واقع نگردند و يا درباره آنها داوري شود.
2- طرف صحبت خود را مطمئن كنيد. با آنكه از او عصباني يا مخالف او هستيد به او احترام ميگذاريد. او براي شما شخصيت مهمي است.
3- بگذاريد تا مخاطب صحبت شما بداند كه ميخواهيد مسأله موجود را به شكل رضايتبخشي حل كنيد.
4- از شخص كسي انتقاد نكنيد. از اين كار سودي نميبريد. انتقاد شخصي با انتقاد از كار و رفتار متفاوت است.
5- مهارتهاي گوشدادن و ابرازوجودكردن فقط به عنوان روش هستند. ارتباط واقعي ناشي از روح احترام براي خود و براي طرف مقابل شماست. اگر هدف شما اين است كه حق به جانببودن خود را ثابت كنيد، اگر ميخواهيد كسي را مقصر جلوه بدهيد، هر شيوهی ارتباطي بيتأثير ميشود. اما اگر هدف شما حل مسأله است، اگر ميخواهيد با طرز فكر و احساس طرف مقابل خود آشنا شويد، اين روشها در حكم ابراز مطمئني هستند كه ميتوانيد از آنها استفاده كنيد.
مهارت گوشدادن شماره1: روش خلعسلاح
1- در گفتههاي طرف مقابل حقايقي بيابيد. هيچكس صددرصد بياشتباه نيست. معمولاً وقتي كسي را تأييد ميكنيد خود مورد تأييد قرار ميگيريد. اين پديدهی جالب را «قانون اضداد» ناميدهاند.
2- اگر خشمگين هستيد و احساس ميكنيد مورد تهاجم واقع شدهايد احساستان را به كمك عبارتي با مفهوم «من احساس ميكنم» بيان كنيد. از بحث و مشاجره بپرهيزيد و حالت تدافعي نگيريد.
3- طوري جواب دهيد كه حتي در صورت پذيرش انتقاد احترام و شأن و عزت نفستان حفظ شود.
4- ميل به سرزنشكردن طرف مقابل را در خود سركوب كنيد. سعي كنيد احترام متقابل ميان شما از بين نرود.
5- از وارد شدن به بحث «حق با كيست؟» خودداري كنيد. با اين كار به جايي نميرسيد
مهارت گوشدادن شماره 2: برخورد همدلانه
1- خود را به جاي طرف مقابل بگذاريد. خوب گوش بدهيد و بفهميد كه منظورش چيست و چه ميخواهد بگويد. نظر خود را درباره طرز انديشه و احساس او بيان كنيد: «به نظر ميرسد ...» و بعد حرف آنها را به طور خلاصه تكرار كنيد.
2- سعي كنيد احساس طرف مقابل را درك كنيد. با تمام وجود گوش بدهيد. به حركات و نشانههاي جسماني آنها توجه كنيد. آيا به نظر گرفته، خشمگين و رنجيده ميرسند؟ احساسشان را تأييد كنيد.
3- براي تأييد احساسات آنها پرسوجو كنيد: «مثل اينكه از من ناراحت هستي. آيا همينطور است؟»
4- از عبارتهاي با مفهوم «من احساس ميكنم» استفاده كنيد تا بدانند كه اگر جاي آنها بوديد چه احساسي داشتيد: «اگر اين احساس براي من هم پيش ميآمد احساس شما را داشتم.»
مهارت گوشدادن شماره 3: پرسوجو
1- اغلب اشخاص از ابراز علني احساسات خود هراس دارند. ميتوانيد از آنها بخواهيد تا دربارهی احساسات منفي خود توضيح بيشتري بدهند. با اين كار از شدت ناراحتي آنها ميكاهيد.
2- از مخاطب خود بپرسيد از كدام عمل يا كدام حرف شما دلگير شده است؟ وقتي به جواب او گوش ميدهيد حالت تدافعي نگيريد، به جاي آن از روش برخورد همدلانه و شيوه خلعسلاح استفاده كنيد. در عبارات آنها واقعيتي بجوييد. اگر ناراحت هستيد، اگر احساس ميكنيد كه تحقير شدهايد، احساسات خود را با عبارت «من احساس ميكنم» به آنها انتقال دهيد.
3- وقتي دليل ناخشنودي و عصبانيت آنها را ميپرسيد، از لحن احترامآميز استفاده كنيد. از مبارزهجويي بپرهيزيد
4- از خشم و اختلاف نهراسيد. اشكالي در اينها نيست. اجازه ندهيد كه احساسات ناخوشايند طرف مقابل ابراز نشده باقي بماند. اين كار بر شدت ناراحتي آنها ميافزايد.
مهارت ابراز وجود شماره 1: عبارتهاي با مفهوم:
«من احساس ميكنم»
1- هنگام ابراز احساسات خود از عباراتي كه مفهوم «من احساس ميكنم» را تداعي كنند استفاده كنيد. مثل «ناراحتم». از عبارتهايي كه با «تو» يا «شما» شروع ميشوند و حالت خطابي دارند بپرهيزيد: مثل «تو مرا ناراحت ميكني.» اين قبيل عبارات، انتقادآميز و داوريكننده هستند و هميشه به مشاجره ختم ميشوند. به نمونههاي زير توجه كنيد:
تو اشتباه ميكني، تو حق نداري
2- احساسات خود را به نمايش نگذاريد، آنها را بيان كنيد. از عبارات با مفهوم «من احساس ميكنم» استفاده كنيد. به نمايش گذاشتن احساسات ميتواند به شكلهاي زير باشد:
اخم كردن
سكوتهاي طولاني
به هم كوبيدن در اتاق
چهره در هم كشيدن
3- احساسات منفي خود را ميتوانيد با عباراتي با مفهوم «احساس ميكنم» بيان كنيد. به موارد زير توجه كنيد:
دلتنگ هستم، مجبورم.
متوجه منظور من نشديد.
4- جراحات احساسي را هم ميتوانيد با عباراتي كه
مفهوم «من احساس ميكنم» را تداعي ميكنند ابراز كنيد:
اندوه، رنجيده، واقعشده، بيكفايت
مورد بياعتنايي واقعشده، رعب و ترس
5- آرزوها و خواستهها را نيز ميتوانيد با عباراتي از اين قبيل انتقال دهيد:
دوست دارم با تو بيشتر وقت صرف كنم.
واقعاً مايلم به تو نزديكتر شوم.
دلم ميخواهد سعي كني منظور مرا بفهمي.
برگرفته از كتاب «از حال بد به حال خوب»
نوشته ديويد برنز
|