برحسب امتيازاتتان خود را آماده كنيد...
دنياي كار با سرعت زیادی در گردش است. دورنماي كار در هزارهی جديد غير قابل پيشبينيتر از هر زمان ديگري است. شركتها دستخوش كاهش يا تعديل تعداد كاركنان، سازمانبندي مجدد، تأمين منابع از خارج و تغييرات فنآوري هستند. شما با اطلاع از دگرگونيهاي بازار كار، همسويي با روندها و خطمشيها و شناسايي نحوهی هماهنگي اين روندها با سليقهها و الويتهاي خود ميتوانيد نفع زيادي ببريد.
شش گرايش عمدهی زير بازار كار را شكل ميدهند:
1- تعداد كاركنان بیشتر مشاغل كمتر از 50 نفر است.
2- شبكهسازي انعطافناپذير كارشناساني كه براي اجراي يك پروژهی كوتاهمدت گرد هم ميآيند، عادي و رايج خواهد بود.
3- شركتهاي کوچکتر قادرند پا به پاي اقتصاد در حال تغيير انبساط و انقباض پيدا كنند.
4- اكنون بر «اقتصاد خدماتي»كه دستمايهی آن را «دانش –كارمندان» تشكيل ميدهد، تكيه داريم (نه توليد).
5- آموزش «مستمر» جزء مقررات حكمفرما در هر سازمان يا شركتي است.
6- در رقابت جهاني و مؤسسات چند مليتي ارزشمندترين كارمند كسي است كه با آداب و رسوم و زبانهاي متعددي آشنا باشد.
اين برنامه به شما كمك ميكند با شناخت عمقي و شخصی خود، در خود توان ذهني و قدرت رواني لازم را براي موفقيت و رضايتخاطر بهوجود بياوريد و براي آمادگي شغلي به خوداكتشافي و خودشناسي برسيد. هدف اصلي اين ما راهنمايي شما در سراسر فرآيند برنامهريزي شغلي،شامل خودارزيابي، تصميمگيري و سياست كاريابي است.
هر برنامهی آمادگي خوب تركيبي از تئوري و عمل است و برنامهی آمادگي حرفهاي، اين تعادل را حفظ ميكند.در فرآيند برنامهريزي شغلي ممكن است دچار اغتشاش فكري و ناراحتي شويد. ما با طرح سؤالاتي به شما كمك ميكنيم تا با تقويت خودآگاهي، نكات بسياري را دربارهی خود و خصوصياتي كه مايل به تغيير آنها هستيد، دريابيد.
اکنون نوبت ارزیابی شخصی است:
-ببينيد چه در چنته داريد
آيا دوست داريد شغلي داشته باشيد كه نيازهايتان را برآورده و شخصیتتان را كامل كند و به شما روحيه و قوت قلب دهد تا استعدادهاي خود را بپروريد؟ در اين صورت لازم است اهدافي تعيين كنيد كه راه را از جايي كه هم اكنون در آن هستيد به جايي كه ميخواهيد باشيد، نشان دهد. اهداف شما بايد تجربهها، خواستها، نيازها، علاقهها، ارزشها و دورنماي آيندهتان را منعكس سازند.
-ارزيابي شخصي
همينكه تشخيص داديد چه چيز محرك شما در زندگي است، آنگاه ميتوانيد اين آگاهيها و بصيرتها را در يك شغل بگنجانيد. بنابر نظريهی روانشناس مشهور دنالد سوپر (1957) شغل اين امكان را فراهم ميآورد تا شما آن تصويري را كه از خود در ذهن داريد، به فعل درآوريد. اين «خودپنداشت» به اين معناست كه شما خود را چگونه ميبينيد.
بنابراين نظريه انتخاب يك حرفه، مستلزم پشت سر گذاشتن مراحلي است:
الف) رشد: شامل رشد جسماني و عاطفي و پيدايش نگرشها و رفتارهاي مربوط به تصوير شخصي خودتان است.
ب) اكتشاف: آموختن دربارهی نوع كاري كه از آن لذت ميبريد و آغاز وضعيت كارمندي و يا كارگري خود.
ج) تثبيت: تجربهی اوليه كاري كه تجربههاي لازم را براي رشد در اختيارتان قرار ميدهد و بخشي ازتصوير شخصي شما را ميسازد.
د) ابقا: زماني است كه ما در حوزهی شغلي خود باقي ميمانيم يا در آن ترقي ميكنيم.
ه) انفصال: مرحلهی درست پيش از بازنشستگي يا وقتي كه هيچ چالش يا فرصتي را براي پویايي و تحرك نميبينيم.
يك خودارزيابي دقيق با افزايش آگاهي و درك شخصیتان شما را قادر ميسازد تا تصميمات شغلي بهتري را اتخاذ كنيد. هر وقت خواستيد تغيير شغل دهيد، نظريهی سوپر به كارتان ميآيد و شما مراحل رشد، اكتشاف، تثبيت، ابقا و انفصال را از نو تجربه خواهيد كرد.
- درك تفاوتهاي موجود بين «كار و بار» و «حرفه»
كار و بار به كارمزدي گفته ميشود. اما حرفه علاوه بر كار و بار، توالياي از نگرشها و رفتارهاست كه با كار پيوند دارد و به كل تجربهی زندگي ما مربوط ميشود. يك حرفه در واقع تلفيقي از شخصيت ما با فعاليتهاي كاري ماست و بهصورت بخشي اساسي و مهم هويت و تصوير شخصي ماست. در دنياي امروز سِمَت يا جايگاه شغلي ممكن است به نحو چشمگيري تغيير يافته يا به كلي محو شود؛ بنابراين هميشه مهارتهاي جديد و متفاوتي مدام مورد احتياج خواهد بود. اين به نفع شماست كه در ارزيابي مهارتهاي خود آن دسته از مهارتهايي را شناسايي كنيد كه با «حداقل ميزان بازآموزي» از يك شغل به حوزهی كاري جديدي كه تازه به بازار كار آمده است، قابل انتقال باشد. افرادي كه آمادهی تغيير نيستند، خود به خود اجازه ميدهند تا تغيير براي آنها تصميم بگيرد.
- تلاش به منظور كسب رضايت حرفهاي / كاري
هنگام تجزيه و تحليل صفات و خصوصيات ممتاز خود، دربارهی كل بازار بينديشد و به دنبال كارهايي باشيد كه شخصيت شما را به نمايش ميگذارد؛ بنابر به جاي دنبال يك حرفهی واحد بودن، بايد به دنبال مجموعهاي از امكانات و انتخابهاي شغلي باشيم كه با توجه به سوابق، شخصيت، مراحل زندگي و حرفهاي خود و دنياي در حال دگرگوني به درد هر يك از ما ميخورد.
- انتخاب و تعويض شغل
براي انتخاب جديد شغل بايد نيازهاي خود را از نو ارزيابي كرده و به تغييرات مناسب و امتناعکنندهای دست بزنيم و هدف شغلي وسيعتري را بر خود خلق كنيم.
در نهايت اينكه بهترين رويكرد در فرآيند برنامهريزي شغلي آن است كه ببينيد كه هستيد، دربارهی خود چه ميدانيد و نيازها و خواستههايتان چيست. آنگاه اين اطلاعات را با دنياي كار تطبيق دهيد. اين كار اين مزيت آشكار را براي شما خواهد داشت كه بتوانيد در همان شغلي آموزش ببينيد كه واقعاً به آن علاقه داريد و شور و هيجان خاصي نسبت به آن احساس ميكنيد.
اين دو مورد از مهمترین خصوصيات مورد نظر كارفرمايان است. حتي اگر بازار كار در زمينهی شغل انتخابي شما به شدت رقابتی باشد، به دليل احساس تعهد، اشتياق و لذتي كه از انجام دادن اين كار در خود احساس ميكنيد، از خيليها سر خواهيد بود.
- تمرين:
براي كشف احساسات و نگرشهاي فعلي خود:
1- به نخستين برداشت از خود فكر كنيد.
2- اطلاعات مربوط به مراحل زندگي خود را از دورهی كودكي تا بزرگسالي مرور كنيد و خط زندگي خود را ترسيم كنيد.
3- علايق خود را شناسايي كنید.
4- خود را توصيف كنيد.
5- «منزلت» شغلي (بهترين شغل از نظر شما) را براي خود در نظر بگيريد و در آخر پاسخ اين سؤالات را بدهيد:
- دربارهی خود به چه چيزهايي پي بردم یا دربارهی مرحله زندگيام چه فهميدم؟
- اين معلومات چگونه با برنامهريزي شغلي زندگي من ارتباط دارند؟
- چه احساسي دارم؟
برگرفته از كتاب برنامه آمادگي شغلي (خود را براي بازاركار قرن بيست و يكم آماده كنيد)، نويسندگان: دايان سوكي نيك –ويليام بندات –ليزا رافمن، ويرايش پنجم، انتشارات رشد
|