راهنماييهاي كلي زير شما را در آماده شدن براي آزمونها و امتحانات و گذراندن موفقيتآميز آنها ياري ميكنند.
آمادگي كلي
1- حتماً در جلسات آخر درس بيش از امتحان در كلاس شركت كنيد.
2- سعي كنيد بفهميد كه دقيقاً چه مطالبي در امتحان خواهند آمد.
3- از معلم بخواهيد تا نوع امتحان خود (انشايي، چند گزينهاي و غيره) را از پيش مشخص كند.
4- خود را پيش از وقت آماده كنيد. تمام مطالب مربوط (كتاب درسي، يادداشتهاي كلاسي و ساير مطالب) را بهطور اجمالي بخوانيد.
5- مقدار زمان لازم را تخمين بزنيد و زمان مطالعهی خود را از پيش بودجهبندي كنيد.
6- بهطور دقيق معين كنيد كه در هر مطالعه به چه هدفي ميخواهيد برسيد.
پرسشهاي چند دقيقهاي:
يكي از بهترين روشهايي كه شاگرد را وادار به مطالعه ميكند پرسشهاي چند دقيقهاي است كه معلم بعد از هر جلسه درس دادن از شاگردان خود ميپرسد. معمولاً بعضي از معلمان از ابتداي سال بعد از هر جلسه كه درس را تمام كردند از شاگردان خودكه قبلاً اتمام حجت كردهاندكه درس پرسيده ميشود و براي آنان نمره منظور ميگردد و درس جلسهي قبل را ميپرسند و بدين ترتيب دانشآموز را با اين روش براي امتحان پايان ترم آماده ميكنند.
در عمل معلوم شده دانشآموزاني كه از اين روش استفاده كردهاند نمرهي قبولي بالايي نسبت به كسانی كه از اين روش استفاده نكردهاند، كسب كردهاند. سؤالات اين قبيل درسها با توجه به نوع درس متفاوت است. بعضي از درسها مانند جامعهشناسي، اقتصاد، اجتماعي نياز به درك مطلب داشته و بايد مطلب را تشريح و توضيح دهند بعضي از دروس مانند رياضي نياز به حل مسأله داشته و پايه مسائل را حل كنند و ...
امتحانات انشايي يا نوشتني:
اين قبيل امتحانات كه در كشور ما رايج است و بیشتر امتحانات بهطور شفاهي يا كتبي به اين طريق انجام ميشود و معمولاً مطلب يا موضوعي را داده و با عبارت شرح دهيد، توضيح دهيد و ... از امتحان دهنده خواسته ميشود آنچه را كه ياد گرفته است بيان نمايد. نظر به اينكه در اين گونه امتحانات، امتحاندهنده آزاد است يادگرفتههاي خود را با ميل و ارادهي خود شرح و تفسير دهد، اين نوع امتحان را امتحان ذهني يا موضوعي مينامند.
نكتهی مهم در اين گونه ا اين است كه امتحان گيرنده علاوه بر اينكه ميزان اطلاعات و يادگرفتههاي امتحان دهنده نحوهي بيان يا قدرت نوشتن او را مورد آزمايش قرار ميدهد ميتواند نظم و ترتيب جملات و قدرت منطق و طرز ارائهی مطالب امتحان گيرنده را مورد قضاوت قرار دهد.
امتحان انشايي به شخص اجازه ميدهد از بين مطالب آموخته شده به طريقي كه مسائل است و صلاح ميداند انتخاب كند و يادداشت كند امتحان دهنده با توجه به اين آزادي بايد به چند نكته توجه داشته باشد.
اول اينكه به وقت داده شده توجه داشته باشد و طرح نوشتن خود را طوري قرار دهد كه بتواند تمام مطالب مورد نظر را نوشته و به اتمام برساند.
دوم اينكه هر سؤال را خوب خوانده و كاملاً توجه داشته باشد كه سؤال چه چيزي را از او ميخواهد صرف كردن چند دقيقه وقت براي درك و فهم كامل سؤال بهتر از اين است كه با عجله و متوجه نشدن به سؤال جواب را بدهيم و بعد از كلي توضيح متوجه شويم كه جواب موردنظر را اشتباه بيان كردهايم.
معمولاً در اينگونه سؤالات يكي از موارد زير را از امتحاندهنده ميخواهند.
مقايسه كنيد: در مقايسه كردن يكي از 2 مورد زير مد نظر است:
مقايسه وجوه تشابه آنچه كه مورد مقايسه قرار دارد و با نشان دادن اختلافات آنها در موقع پاسخ دادن به سؤالي كه مقايسه خواسته شده است پرداختن به موارد تشابه يا موارد اختلاف هر دو پاسخ سؤال خواهد بود ولي بهتر است كه تأكيد روي يكي بوده و دو قسمت را از هم بهطور مجزا مورد بحث قرار دهيم.
نقد كنيد: در اين قسمت از امتحان دهنده خواسته ميشود نظر خود را در موردي بيان كند و موضوعي را مورد نقد و انتقاد قرار دهد و بايد توجه داشت انتقاد يعني بيان و ذكر نكات مثبت و نكات منفي هر دو با هم.
شرح دهيد:
شرح دادن يعني جواب نسبتاً كامل با ذكر تمام جزئيات لازم تا آنجا كه وقت اجازه ميدهد و اطلاعات ما نيز كافي بوده و در اين حال امتحان دهنده آزاد است با توجه به اين 2 نكته اطلاعات خود را به هر طريق كه مايل است مورد بحث و حلاجي قرار دهد و بايد آن را تجزيه و تحليل كرده و تمام جوانب مانند تفاوتها و شباهتها و ... را مدنظر داشته باشد و براي عقايد و نظرات خود دلايل كافي داشته باشد.
... بشماريد ... ذكر كنيد يا ... نام ببريد:
در اين مورد از امتحان دهنده خواسته ميشود كه موارد مورد نظر خود را (تشابه، تفاوت، جزئيات، مشخصات و ...) را يكي بعد ز ديگري ذكر كند در اين مرود به بسط و شرح نيازي ناست و هر يك از نكات خواسته شده را در جملات و عبارات كوتاه و همانند رديف كند.
اشاره كنيد:
در اين مورد منظور اين است كه جواب را كوتاه و مختصر نوشته و ذكر جزئيات و شرح و تفسير و كشيدن شكل و ... مدنظر نیست.
ارتباط ... را شرح دهيد.
در اين مورد بايد ارتباط بين عقايد و موارد موردبحث را مشخص كرده و با توجه به همهي جوانب نتيجهي منطقي بگيريد به علت ايجاد عقايد، وقايع و مسائل مختلف توجه كرده و نشان دهيد كه چگونه چيزها و وقايع و اتفاقات بههم مربوط ميشوند.
... و شكل آن را بكشيد يا ... نشان دهيد.
در اين مورد بايد مسألهي مورد بحث را با شكل و دياگرام و اعداد و غيره نشان دهيد ابتدا شكل كشيده و تمام جزئيات موردبحث را بنويسيد و توجه كنيد كه همه چيز واضح و خوانا و مشخص باشد. استفاده از رنگهاي گوناگون براي مشخص كردن بهتر مطلب كمك خواهد كرد.
خلاصه كنيد:
در اين وضع از امتحاندهنده خواسته ميشود كه موضوع معيني را بهطور فشرده بيان كنيد؛ بنابراین بايد به كليات پرداخته و نكات مهم اصولي و اساسي را مدنظر داشته و قسمتهاي مهم را يادداشت كند، قبل از شروع به نوشتن افكار خود را بهطور سيستماتيك منظم كنيد و خلاصهاي از آنچه را كه در نظر داريد بنويسيد، يادداشت كنيد.
بعد از اطمينان از اينكه كليه جزئيات را يادداشت كردهايد، يادداشتها را وارد برگه امتحان كنيد. در اين نوع امتحان تسلط به زبان فارسي بسیار مهم است. امتحان انشايي ايجاد ارتباط از طريق نوشتن بوده و وضوح پيام نويسنده بستگي به وضوح و روشني نوشتهي مطالب دارد. اگر در دستور زبان ضعيف بوده و لغات را به اندازه نداشته با نظم و ترتيب نوشته آشنايي نداشته (مقدمه، متن، نتيجه) آشنايي نداشته و بدخط باشيد اين احتمال وجود دارد كه در نوشتهها ارتباط منطقي ايجاد نشده و ايجاد گسستگي به وجود آيد. امكان دارد درسي را كمتر مطالعه كرده باشيد ولي با قلم خوب و نوشته مستدل بتوانيد همان اطلاعات كم خود را به نحوي واضح و آشكار ارائه دهيد كه نمرهاي بهتر از كسي كه بيشتر خوانده ولي مبهم و بيسر و ته نوشته است بگيريد.
امتحانات استاندارد و كنكور:
امتحانات استاندارد اغلب امتحاناتي از نوع بال هستند كه به مقدار بسيار در سراسر دنيا متداول است. نظر به اينكه سؤالات اين امتحانات با توجه به پاسخهاي هزاران محصل بهصورت استاندارد درآورده شده است نتيجهاي را كه امتحاندهنده ميگيرد بهعنوان ميزان استاندارد و كنكورها خواندن و بهكار بستن دستورات داده شده در ابتداي هر قسمت از اهميت خاصي برخوردار است.
چون اين دستورات در هر امتحاني فرق ميكند و گاه در يك امتحان در قسمتهاي گوناگون آن نيز متفاوت است در ابتداي شروع اين امتحانات چند ثانيهاي وقت صرف كنيد و همه اوراق را مورد بررسي سريع قرار دهيد. هرگز به دلخواه و به شكلي كه عادت كردهايد جوابها را علامت نزنيد (v – o –x)بهتر است پس از خواندن اينگونه پرسشها و قبل از نگاه كردن به پاسخهاي داده شده پاسخ درست را در ذهن پيدا كرده و با يك نگاه پاسخي را كه با آن مطابقت دارد علامت بزنيد.
بر روي يك سؤال خيلي وقت خود را هدر ندهيد. اگر اطمينان نداشتيد آن را جا بگذاريد و پس از انجام ساير سؤالات اگر وقت بود جا افتادهها را مرور كنيد و دربارهي آنها فكر كنيد. دستورات را با دقت بخوانيد به كلمات اساسي يا كليدي مهم از قبيل همه، هيچيك، هرگز، هميشه، بعضي اوقات، كمترين، بيشترين، كوچكترين، بزرگترين و مخصوصاً فعل جمله كه مثبت است يا منفي توجه داشته باشيد اغلب تصحيح اوراق براساس وجود اين قبيل كلمات در سؤال انجام ميگيرد: مثال:
بيشتر مردم در تابستان لباس گرم ميپوشند. همهي مردم به مسافرت نميروند.
بعد از پايان امتحان برگهي خود را مرور كرده و اين سؤالات را از خود بپرسيد.
1- آيا به دستورات بهطور كامل عمل كردهام
2- آيا به همهي سؤالاتي كه برايم امكان داشته پاسخ دادهام؟
3- آيا پاسخها را بهطور كامل نقل كردهام؟
سؤالات چند جوابي:
بهترين پاسخي را كه جملهي زير را كامل ميكند انتخاب كرده روي حرف سمت راست ان علامت × بگذاريد.
1- قرون وسطي در اروپا مربوط ميشود به سالهاي:
الف) 100 تا 500 ميلادي
ب)500 تا 1100 ميلادي
ج)1100 تا 1500 ميلادي
د)1300 تا 1600 ميلادي
2- يكي از چهار جواب زير را كه پاسخ درست است انتخاب كرده و روي حرف سمت راست آن علامت × بزنيد.
الف) چون ب) اگر چه ج) معهذا د) حتي ... باران به شدت ميباريد ما نتوانستيم به پارك برويم.
3- كلمهاي را كه متضاد (يا مترادف) كلمهاي است كه زير آن خط كشده شده انتخاب كرده و روي حرف كنار آن علامت بزنيد.
1- چون هوا خيلي مرطوب بود گلها به خوبي رشد كردند.
الف) تر ب)خشك ج) تازه د) گرم
پر كردن جاهاي خالي:
در اين نوع امتحان تعدادي جمله مثلاً 4 يا 6 يا 7 جمله داده ميشود كه كلمهاي از آن حذف شده است و جاي خالي را با كلمهي مناسب بايد پر كرد و يك جملهي كامل و معنيدار بسازد. گاهي كلمات داده شده با جملات داده شده برابر و يا بيشتر است مثال زير:
زمستان سرد نازك
1- وقتي كه هوا ميشود ما لباس گرم ميپوشيم.
2- در تابستان لباس به تن ميكنيم.
سؤالات تكميل جمله را ميتوان براي آزمايش مبحثدهي خاصي بهكار برد. مثلاً جملات زير را با افعال مناسب (گذشته ساده يا ماضي مطلق) تكميل كنيد:
1- آنها با عجله وارد خانه 2- يكي از آنها كتاب مرا همراه با خود
سؤالات جوركردني:
در اين مورد چند كلمه يا عبارت كه بهشكل ستون در زير هم نوشته شده داده شده است و در مقابل آن ستون ديگري از پاسخهاي آن بهطور پس و پيش نوشته ميشود امتحان دهنده بايد آنها را با هم جور كرده يا جواب درست را در مقابل كلمات و عبارات ستون اول نوشته و يا حرف يا عدد سمت راست هر يك را در برابر پرسش آن قرار دهد.
الف برادران رايت 1- الكل
ب زكرياي رازي 2- هواپيما
ج ساموئل ف –ب مدرس 3- عكاس
در اين گونه سؤالات ممكن است تعداد سؤالات برابر يا بيشتر و كمتر از اندازه جوابها باشد.
نمونهاي از سؤالات درست يا غلط:
1- زبان فارسي زبان مادري همهي مردم ايران است د غ
2- زبان فارسي زبان رسمي مردم ايران است د غ
در موقع طرح اينگونه سؤالات بايد توجه داشت كه درست و غلط بودن سؤال انحصاراً مربوط به متن داده شده است و پيشتر براي يا درك مطلب در زبان خارجي يا براي ارزيابي ميزان توجه دقت نظر و درك كلي فرد از متني كه در اختيارش گذارده شده بهكار ميرود.
|