يکي از عواملي که باعث ايجاد هيجاني مثبت و تخليه انرژي مي‌شود، ورزش است. ورزش نه‌تنها باعث پويايي فرد مي‌شود، بلکه از نظر رواني هم روي او تاثير مثبت دارد. تماشاي مسابقه‌هاي ورزشي هم مي‌تواند چنين تاثيراتي داشته باشد؛ مخصوصا فوتبال. تحرک، پويايي و نتيجه غيرقابل پيش‌بيني و گاهي دور از انتظار و مشاهده تاکتيک و تکنيک‌هاي به کار رفته، هيجان بسيار زيادي در بينندگان ايجاد مي‌کند.

ميزان اين هيجان‌ها در افراد مختلف متفاوت است و به علاقه و تعصب آنها به فوتبال و تيمي که بازي مي‌کند، بستگي دارد. گاهي اين تعصب‌ها باعث مي‌شود تماشاگر دست به کارهايي بزند که اصلا عقلاني نيست و عکس‌العملي هيجاني است.

پس فوتبال هم مي‌تواند در برخي افراد هيجان مثبت ايجاد کند و در برخي ديگر منفي.

هيجان مثبت باعث پويايي، تخليه انرژي و احساس رضايتمندي تماشاگر فوتبال مي‌شود. او طي مسابقه با بازيکنان همذات‌پنداري مي‌کند و حتي ممکن است خود را در زمين فوتبال ببيند، با باخت آنها گريه کند و با بردشان بخندد. بعد از بازي هم تحليل مي‌کند و همين کار باعث تعقل و بروز خلاقيت و توانايي بيان نظر و... مي‌شود.

اما اگر هنگام تماشاي فوتبال استرس بيش از حد و غيرقابل تحمل، اختلال رفتاري مثل پرخاشگري، عصبانيت، کم‌توجهي، حواس‌پرتي و حتي در صورت باخت تيم محبوبتان، افسردگي و اضطراب سراغتان مي‌آيد و اين احساس ناراحتي موقت هم نيست و تا مدت‌ها درگيرتان مي‌کند، بايد بدانيد هيجانتان از نوع منفي است.

متاسفانه برخي افراد براي اينکه با هيجان‌هاي منفي و احساس‌هاي بدي که همزمان با آن سراغشان مي‌آيد، مقابله کنند، به سيگار يا مواد غيرمجازي روي مي‌آورند که هيچ نتيجه مثبتي ندارد. برخي هم هنگام تماشاي فوتبال ناخن مي‌جوند و موهايشان را مي‌‌کنند.

اما اثرهاي سوء اين هيجان‌هاي منفي به همين نشانه‌ها ختم نمي‌شود چون ترشح بيش از حد موادي مثل کاتکولامين، آدرنالين و نورآدرنالين، افراد دچار زمينه يا مبتلا به بيماري‌هاي قلبي-عروقي، مغزي، اختلال‌هاي اعصاب و روان را دچار مشکلات شديدي مي‌کند و گاه صدمه‌هاي جدي به آنها مي‌زند به‌خصوص وقتي تيم مورد علاقه‌شان در حال بازي با تيم قدري باشد و احتمال باخت آن زياد. البته ما به اين افراد و افراد با سابقه سکته مغزي، کودکان، خانم‌هاي باردار و... پيشنهاد نمي‌کنيم کلا از تماشاي فوتبال صرف‌نظر کنند مگر اينکه پزشکشان اين کار را برايشان قدغن کرده باشد.

- يک راه‌حل خوب اين است که از تماشاي مسابقه در زمان پخش مستقيم يا حضور در ورزشگاه صرف‌نظر کنند و بعد از اينکه نتيجه را فهميدند، آن را ببينند تا هيجان برد و باخت و اينکه چه اتفاقي خواهد افتاد، کمرنگ‌تر شده باشد و دچار اضطراب شديد نشوند.

- اگر احساس مي‌کنيد در زمان تماشاي فوتبال دچار هيجان زيادي مي‌شويد، حتما قبل از شروع مسابقه به اندازه کافي آب و مايعات بنوشيد.

- يک راه ديگر براي اينکه کمتر هيجان‌ها خطرساز شوند، اين است که محيطي که در آن مسابقه را تماشا مي‌کنيد، گرم و بسته نباشد و افراد زيادي هم آنجا حضور نداشته باشند چون همهمه و محيط بسته باعث اضطراب بيشتر، هيجان منفي و بروز پرخاشگري مي‌شود.

- افراد دچار هيجان منفي و بيماراني که هيجان زيادي برايشان خطرناک است، بهتر است کنار گروه‌هاي همگن و هم‌سن و هم‌جنس فوتبال نبينند چون در اين صورت حاضران کمتر هيجاني برخورد و عمل مي‌کنند.

- اگر شما هم زمينه پرخاشگري، عصبانيت و زودرنجي داريد و معمولا آستانه تحملتان در مورد همه اتفاق‌ها پايين است، بهتر است قبل از تماشاي فوتبال، سعي کنيد مهارت کنترل خشم و استرس را به دست آوريد و قبل از مسابقه مدام به خودتان بگوييد هر تيمي ممکن است ببرد يا ببازد و نتيجه فوتبال واقعا غيرقابل پيش‌بيني است پس امکان دارد تيم مورد علاقه‌ام بد بازي کند يا ببازد.

هيجان در حد تعادل خوب است و هر چيز از حد تعادل خارج شود، مي‌تواند آسيب‌رسان باشد. هنگام هيجان آدرنالين، نورآدرنالين، کورتيزول، هورمون تيروييد، گلوکاگون و... در خون ترشح مي‌شود و عصب‌رسان‌ها هم که حالت مهاري دارند، ترشح مي‌شوند تا ميزان هيجان و آثار آن را تنظيم کنند. اگر هيجان مثبت باشد، ترشح اين مواد و هورمون‌ها در بدن به حد تعادل خواهدبود و رضايتمندي فرد را در پي دارد اما اگر هيجان منفي باشد، باعث صدمه‌‌هايي در بدن خواهدشد کما‌اينکه همان‌طور که گفتم، ترشح بيش از حد آدرنالين و نورآدرنالين به افراد دچار بيماري‌هاي قلبي-عروقي صدمه مي‌زند.

منبع: هفته نامه سلامت، نویسنده: دکتر محمدرضا خدايي