یکی از دلایلی که افراد انتقاد ناپذیرند این معادله است که از کودکی در ذهنمان حک شده «اشتباه کردن = آدم بد بودن».
طبیعی است که هیچ کس نمی خواهد بد باشد زیرا بد بودن برابر است با طرد شدن از اجتماعی که برای بقا به آن نیاز داریم.
و برای همین هر شخصی برای آدم بد نبودن سعی میکند از پذیرش انتقاد و اشتباه خود اجتناب کند و یا به توجیه آن بپردازد.
برای اصلاح فرهنگ نقد و نقدپذیری باید:
1- شیوه انتقاد کردن به نحوی اصلاح گردد که احساس تحقیر و طرد شدن و آدم بد بودن ایجاد نکند.
2- نگرش جامعه در مورد اشتباه تغییر یابد.
مؤلفههای برخورد سازنده در برابر انتقاد:
- تمایز بین توصیف و قضاوت در خصوص رفتار
- فراهم ساختن رویارویی آرام با انتقاد حتی اگر انتقاد لحن بدی داشته باشد
- فراهم ساختن بستر مناسب برای شناخت بهتر واقعیت رفتار خود
- تمایز بین واقعیت انتقاد و درست و نادرستهای سلیقهای
فن سازنده در واکنش به انتقاد:
1- کاوش در انتقاد: این واکنشی است در رابطه پایدار و صمیمی، که بدون ناراحتی و موضع گیری تدافعی از منتقد بخواهیم انتقاد خود را بشکافد و بیشتر توضیح دهد. طرح سوال در مورد علل و دلایل انتقاد می کنیم. معمولاً ریشهی انتقاد یک خواسته است که اگر به جای انتقاد به طور ساده خواسته خود را مطرح کنیم احتمال تفاهم بیشتر است.
2- توافق با انتقاد (ابراز وجود منفی) زمانی که بر درستی انتقاد واقفید، احساس تقصیر و گناه نکنید. اشتباه خود را بپذیرید. و در مورد اصلاح آن برآیید. = پذیرش اشتباه خود.
3- پاسخ مه آلود: زمانی که فردی به خاطر انگیزه های خصمانه و مخرب در جمع از شما انتقاد میکند این فن به کار می آید. در این زمان می توانید به مه تبدیل شوید و انتقاد را از خود عبور دهید. نه جلوی حرکتش را بگیرید و نه با آن را کنار بزنید.
در این فن شما باید وانمود کنید مسأله را نفهمیدید و به صورت کلی و مبهم با اصول انتقاد به صورت احتمالی موافقت کنید. جملاتی مانند «شاید اینطور باشد، ممکن است به چنین چیزی منجر شود، بی ربط هم نمی گویید، شاید حق با شما باشد» واکنش ما به انتقاد نشان می دهد که به چه بعدی از شخصیت و زندگی مان تردید داریم. استفاده از این روش در روابط نزدیک آسیب زا است.
نارسیزیزم و مسألهی قدرت و مدیریت:
نارسیزیم یکی از ساختارهای شخصیتی است که مؤلفههای آن به شکل متناقضی با سلامت روان همبستهاند.
بهرهکشی –احساس محق بودن –اقتدار و رهبری –خود تحسینگری –در خود فرو رفتگی، نخوت وبرتریطلبی مؤلفههای عمدهی این ساختار هستند.
بر اساس چنین مؤلفههایی نارسینیرم در مدیریت و رهبری اهمیت دارد.
گرایشات فطری نارسیستیک از دو مولفهی احساس بزگی (گرایش به رهبری) و آرمانی سازی تشکیل شدهاند که هر در اثر ناکامیهای بهینه به ترتیب به اهداف بلندپروازانه و نظام خود مختاری از ارزشها منتهی میشود و اما گاهی در اثر ناکامی های آسیبزا در فرآیند تحول، احساس بزرگی و آرمانیسازی کودکانه تحول پیدا نمیکند و در نتیجه فرد در دوران بزرگسالی در رویارویی با مسائل کوچک در ارتباطات دچار حالتهای نارسیستیک کودکانه و نوجوانانه میگردد.
یکی از مشخصههای این حالتها قدرتطلبی است، و از این رو نقشهای مدیریتی نخستین حرفهای است که در صورت فقدان نظامهای عینی انتصاب و ارتقا، از وجود مدیران نارسیستیک آسیب می بینند.
از این روی، توجه به فرآیند بالقوه و آگاهی از خطرات مدیران نارسیتیک ضروری است. آنچه در گرایشات نارسیستیک اهمیت دارد، پیوستاری بودن نارسینریم و ارزش خود و تسهیل فرآیند تحول از یک نارسینیرم ناسالم به یک ارزش خود سالم است.
روانشناسی مثبت روابط نزدیک
روانشناسی مثبت بهره گیری از روششناسی علمی برای مفهومسازی و عینیسازی صفات و تجارب مثبت انسانی است بر اساس مفروضات روانشناسی مثبت: صرف توجه به ماهیت و عوامل صفات و تجارب منفی امکان مهار آن را فراهم نمیکند بلکه شناسایی ماهیت و عوامل و تجارب مثبت است که امکان مهار و رفع عوامل منفی را فراهم میکند.
مراقبت و روابط نزدیک:
هر چیزی احتیاج به مراقبت دارد، به خصوص روابط صمیمی، ضرورت مراقبت از روابط نزدیک جزء گریزناپذیر برای تداوم روابط است.
رابطهی نزدیک: به معنای وابستگی متقابل، عمیق مکرر و متنوع بین دو نفر است.
1- شناختن و شناخته شدن: اجازهی شناخت فرد مقابل و شناخته شدن توسط فرد مقابل، حجم عمده ای از اعمال افراد در روابط نزدیک است. این امر خصوصاً زمانی که رفتارها مهم و نارسا هستند ضرورت بیشتری می یابد. مهارتهای یاری بخش گوش دادن و خودافشایی در این زمینه راهگشا خواهد بود.
2- اسناد: نحوه تبیین و تفسیر افراد در خصوص رفتارها و رویدادهای زندگی است.
اسناد دو نوع اند: شخصیتی و موقعیتی
پژوهشها نشان داده اند انسانها در تبیین رفتار دیگران بیشتر به عوامل درونی و در تبیین رفتار خود بیشتر به عوامل بیرونی توجه دارند.
در روابط نزدیک که طرفین برای بهبود آن تلاش میکنند طرفین سعی میکنند نسبت به نحوهی اسناد دادن خود دقت کامل کنند. امکان اشتباه در اسنادهای ما بسیار بالا است از این رو وارسی اسنادها با نظر فرد مقابل جهت حفظ رابطه ضروری است.
منبع: خلاصه کتابسبکها و مهارتهای ارتباطی
|