گاهی احساس اضطراب داشتن طبیعی است. در حقیقت، داشتن مقدار متوسط اضطراب خوب است. اضطراب به پاسخ مناسب در برابر خطرات واقعی کمک میکند و میتواند باعث رفتار مناسب شما در منزل و محیط کار شود.
ولی اگر شما گاهی احساس اضطراب شدید میکنید و این نگرانیها باعث اختلال در کار روزانه شما میشود، ممکن است به اختلال اضطرابی منتشر دچار شدهاید.
زندگی با اختلال اضطرابی منتشر میتواند سخت باشد ولی این اختلال درمانپذیر است. دارودرمانی و رواندرمانی میتوان باعث کاهش علایم شده و یادگیری مهارتهای کنار آمدن با این اختلال میتواند شما را به زندگی طبیعی بازگرداند.
علایم و نشانهها:
علایم و نشانههای این اختلال میتواند در نوع، ترکیب و شدت متفاوت باشد. علایم احتمالی عبارتند از:
- بی قراری
- احساس عصبی بودن و بی صبری
- احساس توده در گلو
- اشکال در تمرکز
- تحریک پذیری
-خستگی
- بیحوصلگی
- به آسانی تهییج شدن
- تنش عضلانی
- اشکال در به خواب رفتن و خواب ماندن
- تعریق زیاد
- تنگی نفس
- درد معده
- اسهال
- سردرد
این اختلال اغلب در سنین جوانی شروع شده و علایم و نشانههای آن به آهستگی بروز میکنند. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً آخرین باری که احساس اضطراب نداشتند را به خاطر نمیآورند.
علل:
همانند بسیاری از اختلالات روانی، علت اختلال اضطرابی منتشر مشخص نیست. پژوهشگران معتقدند مواد شیمیایی موجود در مغز که به آنها نوروترانسمیتر گفته میشود مثل سروتونین و نوراپی نفرین در این اختلال نقش دارند. به هر حال به نظر میرسد مجموعه ای از عوامل فیزیولوژیک بدن، ژنتیک و عوامل محیطی در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
عوامل خطرساز:
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال معتقدند که ریشهی این مشکل به زمان کودکی آنها بر میگردد، با این حال این اختلال میتواند در بالغین هم شکل بگیرد. این اختلال بیشتر در زنان نسبت به مردان تشخیص داده میشود.
برخی علل خطر به وجود آمدن این اختلال را بیشتر میکنند که عبارتند از:
مشکلات کودکی:
در کسانی که در کودکی مشکل و سختی داشتهاند مثل قرار گرفتن در صحنههای تصادف، خطر ایجاد بالاتر است.
بیماری:
داشتن بیماریهای جدی مثل سرطان فرد را در معرض اضطراب قرار میدهد. نگرانی برای آینده، سیر درمان و مشکلات مالی میتواند شرایط را سختتر کند.
استرس:
زندگی با استرس زیاد میتواند به برانگیختگی اضطراب کمک کند. برای مثال داشتن یک بیماری شدید و ترس از دست دادن شغل و درآمد میتواند به ایجاد این اختلال منجر شود.
شخصیت:
اشخاص با برخی انواع شخصیت بیشتر در معرض این اختلال هستند. مثلاً افرادی که شخصیت مرزی دارند بیشتر در خطر ایجاد اختلال اضطرابی منتشر قرار دارند.
ژنتیک:
برخی شواهد نشان میدهد که اختلال اضطرابی منتشر یک جزء ژنتیکی داشته که در برخی خانوادهها وجود دارد.
چه وقت به پزشک مراجعه کنید؟
افراد –کودکان و بالیغن –با اختلال اضطرابی منتشر دائماً با نگرانی زندگی میکنند. این افراد ممکن است برای هر چیز کوچک و بزرگی دچار اضطراب و نگرانی شوند. مثل:
- مدرسه
- کار
- تعمیر ماشین
- آمادگی ورزشی
- کار منزل
- زمین لرزه
- جنگ
- سرمایهگذاری
- مسافرتهای هوایی
- سلامتی خود و اطرافیان
شما ممکن است دور کردن این ترسها و نگرانیها را غیر ممکن بدانید. حتی اگر سعی در کنترل آنها داشته باشید، این اضطراب ممکن است ماهها به طول بیانجامد. ممکن است احساس کنید که از کنترلتان خارج شده است و همچنین ممکن است در انجام کارهای روانه شما هم اختلال ایجاد کنید.
نگرانیهای شما خودبه خود و به سادگی از بین نمیرود و ممکن است به مرور زمان بدتر شود. قبل از شدت یافتن این علایم برای کمک به متخصصین مراجعه کنید؛ زیرا درمان در مراحل اولیه آسانتر است.
غربالگری و تشخیص:
برای تشخیص این اختلال متخصصین یک ارزیابی روانی انجام میدهند. آنها سؤالات مختلفی دربارهی نگرانیها، ترسها و احساسات شما میپرسند. آنها ممکن دربارهی وسواس سؤالاتی کنند تا از عدم وجود اختلال وسواسی –جبری اطمینان حاصل کنند. همچنین ممکن است یک معاینهی بالینی هم برای شما انجام شود تا سایر بیماریهای بدنی که ممکن است این اختلال را ایجاد کنند نیز ارزیابی شوند.
برای تشخیص اختلال اضطرابی منتشر فرد باید معیارهای (DSM) زیر را داشته باشد:
- نگرانی و اضطراب روازانه حداقل به مدت 6 ماه.
- اشکال در مدیریت اضطراب
- اضطرابی که علایم مخصوصی داشته باشد. مثل عصبی بودن، اشکال در تمرکز، تنش عضلانی و اختلال در خواب.
- اضطرابی که مشکل و اختلال جدی در زندگی روزانه ایجاد کند.
- اضطرابی که به سایر علل مثل پانیک یا سوء مصرف مواد مخدر مرتبط نباشد.
عوارض:
اختلال اضطرابی چیزی بیش از ایجاد نگرانی است. این اختلال میتواند باعث بدتر شدن شرایط در موارد زیر شود:
- افسردگی
- سوء مصرف مواد مخدر
- بیخوابی
- مشکلات سیستم گوارش
- سردرد
- دندان قروچه (به خصوص در خواب)
درمان:
دو روش عمده برای درمان این اختلال وجود دارد که عبارتند از دارو درمانی و رواندرمانی که ممکن است به تنهایی و یا با هم انجام شوند.
روشهای مختلف دارودرمانی وجود دارد که عمدهترین آنها استفاده از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی است.
رفتار درمانی هم شامل جلسات مصاحبه و مشاوره است و فرد متخصص با گفت و شنود با بیمار مسایل را بررسی میکند.
درمان این اختلال و هر اختلال روانی دیگر به خود فرد بستگی دارد. یک رژیم درمانی خاص برای تمام افراد مفید نیست. اکثر درمانها سرپایی انجام میشود ولی در برخی موارد بستری در بیمارستان لازم است.
مهارتهای رفتاری:
زندگی با اختلال اضطرابی منتشر بسیار دشوار است. علاوه بر مواجهه با نگرانی شدید ممکن است نیاز باشد با افسردگی هم کنار بیایید. بالاخره اینکه اضطراب ممکن است در روابط شما با خانواده و دوستانتان، مهارتهای شغلیتان و رضایت کلی از زندگیتان نیز تأثیر بگذارد. اما راههایی برای کنار آمدن با این اختلال و کوچک کردن نقش آن در زندگی شما وجود دارد.
برخی از این راههای برای کنار آمدن با این اختلال عبارتند از:
پیوستن به یک گروه حمایتی: در این گروههای میتوان احساس همدلی و تفاهم را تجربه کنید.
فعال بودن: با مشاور خود همکاری کنید تا عامل ایجاد کنندهی نگرانی مشخص شود. برای مثال اگر مسایل مالی باعث نگرانی شما شده یک برنامهریزی مالی به شما کمک خواهد کرد.
بگذارید برود: در نگرانیهای گذشته متوقف نشوید. هر چیز را که میتوانید تغییر دهید و بگذارید هر چیزی روند طبیعی خود را طی کند.
حلقه را بشکنید: وقتی احساس اضطراب میکنید، به یک پیادهروی کوتاه بروید یا خود را با چیزی سرگرم کنید. با این کار باعث میشوید ذهنتان به از آن نگرانی دور شود.
از خودتان مراقبت کنید: به اندازهی کافی استراحت کنید، رژیم غذایی متعادل داشته باشید، روزش کنید و زمانی برای فراغت خود اختصاص دهید. از مصرف نیکوتین، کافئین، الکل و داروها اجتناب کنید.
درمان را جدی بگیرید: داروها را منظم مصرف کنید، جلسات مشاوره را فراموش نکنید و مسیر درمانی را به درستی و منظم طی کنید.
اجتماعی باشید: نگذارید نگرانیها شما را از افرادی که دوست دارید و فعالیتهایی که از آنها لذت میبرید دور کنند.
|