اصول روان‌شناختي مؤثر در افزايش تمركز هنگام مطالعه

1) پيش‌بيني ميزان مطلبي كه قصد مطالعه آن را داريد و درنظرگرفتن زمان‌معين براي آن تمركزشما را افزايش مي‌دهد.

2) يادآوري تلاشهاي موفق گذشته درزمينه يادگيري تمركز شما را هنگام مطالعه افزايش مي‌دهد.

3) در انجام كارهاي جزئي روزمره هم سعي كنيد تمركز داشته باشيد.كارهايي مثل دقت در بستن بندكفش،شمردن پله‌ها و....

4) قبل از شروع مطالعه نفس‌هاي عميق بكشيد.

5) هنگامي كه تمركز نداريد چشمهايتان را ببنديد. موفقيت‌هاي آينده را تجسم كنيد و سپس مجدداً مطالعه كنيد.

6) از تكنيك تارعنكبوت استفاده كنيد: يعني دقيقاً مثل عنكبوت كه به ارتعاشات تارهاي خود حساس است و نسبت به هر ارتعاشي حساسيت نشان نمي‌دهد، عمداً به عوامل مخل (سروصدا، باز و بسته شدن در و ...) توجه نكنيد.

7) افكار سرگردان را در يك مسير خاص قرار دهيد، تمركز داشتن به معناي تسلط بر افكار مزاحم نيست بلكه كنترل كردن آنهاست.

برگه‌اي كنار دست خود بگذاريد. هرگاه هنگام مطالعه فكري ذهنتان را مشغول كرد موضوع را فهرست‌وار روي آن بنويسيد و درطي شبانه‌روز ساعتي را بعنوان ساعت تفكر به فكر كردن درباره آن موارد اختصاص دهيد، به اين ترتيب موقع مطالعه فقط مطالعه مي‌كنيد و فكرتان منحرف موضوعات جنبي نمي‌شود.

8) از روش تيك زدن موارد حواس‌پرتي استفاده كنيد. هرزمان هنگام مطالعه فكرتان منحرف شد روي برگه‌اي يك تيك (P) بزنيد و سپس به خود بگوييد ”حالا اينجا باش“ و به مطالعه بپردازيد. اوايل شروع اين تمرين ممكن است تعداد تيك‌ها زياد باشد ولي بتدريج از تعداد آنها كاسته مي‌شود و اين به معناي افزايش تمركز شماست.

9)مقدار مطالعه را متناسب و معقول انتخاب كنيد. مطالعه فشرده و همراه با اضطراب تمركز را كاهش مي‌دهد.

10) درمورد مطالعه دروس تناوب داشته باشيد درسهاي تحليلي و حفظي را دركنار هم بخوانيد. مطالعه مداوم دروس تحليلي يا حفظي تمركز را كاهش مي‌دهد.

11) از كارهاي انجام نشده خود يك فهرست تهيه كنيد و در اوقات استراحت آنها را انجام دهيد چون داتشن چند فكر با هم و يا انجام چند كار با هم مخل تمركز است.

12) سعي كنيد موقعيتهايي را كه در آنها نمي‌توانيد تمركز داشته باشيد تجزيه و تحليل كنيد. احساسات خود را مورد بررسي قرار دهيد و بدانيد واقعاً چه عاملي افكار شما را پريشان مي‌كند.

13) بين سختي انجام كار و ميزان توانمندي خود تعادل ايجاد كنيد. اگر سختي كار بيش از توان شما باشد شما دچار اضطراب شده و اگر سختي كار كمتر از توانايي و مهارت شما باشد دچار احساس كسالت، خستگي و عدم تمركز هنگام مطالعه مي‌شويد.

14) شروع مطالعه از ساده به مشكل تمركز را افزايش مي‌دهد.

شرايط مطالعه و ايجاد تمركز هنگام مطالعه

1- در شروع هر مطالعه به سه سؤال زير پاسخ دهيد و با ايجاد انگيزه به مطالعه بپردازيد.

الف) من كجا هستم: درنظر گرفتن مهارت و توانايي فعلي

ب) به كجا مي‌خواهم برسم: هدف شما چيست؟

ج) چه مقدماتي براي رسيدن به هدف لازم دارم: وسايل كار را فراهم كنيد.

2- خودتان را نسبت به محيط مطالعه شرطي كنيد. سعي كنيد موانع ديداري را از محيط مطالعه حذف كنيد و عكسهاي جذاب و خاطره‌انگيز را از محيط مطالعه دور كنيد.

3- استفاده از مواد و برجسته كردن مطالب و درگير كردن خود با كتاب در افزايش تمركز بسيار مؤثر است.

4- استفاده از چراغ مطالعه در افزايش تمركز موثر است.

5- استفاده از تكنيكهاي تندخواني و سعي در عدم برگشت حركت چشم روي كلمات قبلي به افزايش تمركز كمك مي كند.

6- اگر تمركزنداريد مطالعه را از زمانهاي كم شروع كنيد مثلا يك ساعت مطالعه را به 4 زمان 15 دقيقه اي تقسيم كرده و بين فواصل مطالعه استراحت را فراموش نكنيد.

7- بهترين زمان استراحت بين مطالعه به ازاي هر نيم ساعت 5 دقيقه است. حتماً بعد از يك مطالعه 1.5 تا 2 ساعته 15 دقيقه استراحت داشته باشيد.

8- براي خود نشانه بگذاريد و با آمادگي ذهني شروع به مطالعه كنيد. مثلاً روي درب اتاق خود تابلويي با عناوين زير نصب كنيد. ” تمركز دشوار است.“ ”لطفاً اجازه دهيد مطالعه كنم“

9- شروع هر مطالعه‌اي اگر با طرح يك سؤال همراه باشد بهتر است.

10- يادداشت‌برداري هنگام مطالعه به افزايش تمركز كمك مي‌كند.

11- مطالعه اجمالي و مطالعه سرفصلهاي درس باعث ايجاد تمركز مي‌شود.