اولین مکان بعد از خانواده که کودک در آن قدم می‌گذارد و با رفتارها و شخصیت‌های جدید آشنا می‌شود مدرسه است. اولین فرصت برای ورود به اجتماع و آموزش روابط با دیگران مدرسه است. مدرسه با آموزش نکات بسیار، آهسته آهسته کودک را از خانواده جدا می‌کند. شخصیت کودک در مدرسه تکامل می‌یابد.

دشواری‌های روابط با دیگران ناشی از تجارب مدرسه                    

گاهی کنار آمدن با معلم و دانش‌آموزان برای کودک مشکل است و برای خود به دنبال دوستان جدیدی است که با شرایط خاصی که او در نظر دارد هم‌خوانی داشته باشد و در غیر این صورت از بازی و روش جدیدی استفاده می‌کند.

کودکانی که از نظر اقتصادی، اجتماعی و هوش با حد متوسط کلاس همخوانی نداشته باشند و پایین‌تر باشند و یا بالاتر از بقیه باشند اقدام به روابط بر اساس بازی‌های جدید و ناسالم می‌کنند.

جنبه‌های آموزشی تجارب مدرسه               

بازی‌هایی که کودک در منزل انجام می‌دهد در روند یادگیری او در مدرسه اختلال ایجاد می‌کند و کودک نسبت به تحصیل واکنش مثبت نشان نمی‌دهد. اما کودکی که در خانواده بازی کمتری انجام می‌دهد و رابطه‌ی خوبی با معلم و دوستانش در مدرسه دارد نسبت به آموزش در مدرسه علاقه‌ی بیشتری نشان می‌دهد.

جنبه‌های سازنده‌ی برخورد با دیگران در مدرسه     

در محیط جدید مدرسه کودک می‌آموزد بسیاری از بازی‌هایی که در خانه انجام می‌داد، در مدرسه برای او کاربرد و جایگاهی ندارد و نمی‌تواند او را به خواسته‌هایش برساند و کم‌کم می‌تواند آن بازی‌ها را کنار بگذارد و با استفاده از روش‌های جدیدی که در مدرسه می‌آموزد، خواسته‌هایش را تأمین کند.

کودک به محیط و دنیای جدید و بزرگتر قدم می‌‌گذارد و دیدگاه او نیز بزرگ‌تر می‌شود. می‌فهمد که والدین همیشه نمی‌توانند ناظر بر کارهای او باشند و باید به تنهایی و با قدرت شخصی نیز بتواند کارهای خودش را انجام دهد.

مشکلاتی که ممکن است در برخورد با دیگران به وجود آید

کودکانی که با استفاده از بازی‌های خود در خانواده و با خواهر و برادران خود به خواسته‌های‌شان می‌رسیدند و بازی‌ها از شخصیت‌ها و رفتارهای اصلی کودک شده است در روابط با معلم و دانش‌آموزان به خواسته‌های خود نمی‌رسند و دچار مشکل می‌شوند از مدرسه گریزان می‌شوند و پیوسته می‌خواهند برای رسیدن به خواسته‌ی خود بازی‌شان را به نمایش بگذارند.

چنین کودکانی به اعضای خانواده وابستگی بیشتر پیدا کرده و خانواده نیز بیشتر از او مراقبت می‌کنند. اینان در آینده در ارتباط با افراد دیگر با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.

اهداف و روش‌های آموزش 

یکی از اهداف آموزش در دوران مدرسه، آموزش تجزیه و تحلیل مسائل به کودک است. کودکی که در منزل بازی‌های مختلف برای رسیدن به خواسته‌هایش انجام می‌دهد در یادگیری و تجزیه و تحلیل مسائل دچار اختلال و مشکل است. بی‌حوصله است و تمایل به آموزش ندارد. باید به چنین کودکی آموزش داد که آموختن نیز مانند تمام لحظات زندگی پستی و بلندی‌هایی دارد و گاهی خسته‌کننده و مشکل است.

کودکانی که در منزل از بازی‌ها استفاده می‌کردند انعطاف‌پذیری کمتر برای آموزش از طریق سعی و خطا دارند آن‌ها شکست را نمی‌توانند به راحتی بپذیرند. باید به این کودکان همکاری را به جای رقابت، آموزش داد. کودکان از طریق حواس پنجگانه بهتر از مطالعه به تنهایی، می‌آموزند.

هوش و قضاوت      

هوش توانایی دیدن ارتباط بین چیزها و ابراز چنین ارتباط‌هایی به صورت سمبول‌ها و ایده‌ها در شخصیت درونی کارآمد است.

کودکی از هوش سرشاری برخوردار است که بتواند با اطرافیان به خوبی کنار بیاید و با مشکل مواجه نشود و در صورت بروز مشکل بتواند راهکار مناسب پیدا کند.

ممکن است کودکی از هوش سرشاری برخوردار باشد اما به دلیل به کار بردن بازی‌های مختلف در منزل و اجتماع نتوانسته باشد هوش خود را بشناسد و بازی‌ها مانع از بروز توانایی‌های کودک شده است.

در مقابل، ممکن است کودکی از هوش پایینی برخوردار باشد، اما به دلیل رفتارهای مناسب در خانواده و احترام به شخصیت او، رفتارهای بهنجاری از خود بروز دهد که مشخص نکند این کودک عقب مانده است.

بازی بیست سؤالی 

این بازی معمولاً برای کودکانی که در خانواد‌هایی که تحصیل برای‌شان اهمیت زیادی دارد، رخ می‌دهد. کودک تا زمانی که به مدرسه نرفته معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، آن‌ها کودکانی منظم هستند، با کودکان هم‌سن و سال خودشان بازی می‌کنند. برای بزرگ‌ترها نیز دردسری ایجاد نمی‌کنند و هر کاری از آن‌ها خواسته شود به درستی انجام می‌دهند. اما در سال‌های اول مدرسه این کودکان نمی‌توانند درست بخوانند، هجی کنند، حساب بلد نیستند. والدین آن‌ها مرتباً مدرسه‌ی کودک خود را برای رفع مشکل عوض می‌کنند و جلساتی را برای کودکان با کودک خود قرار می‌دهند امّا مؤثر نیست.

 هدف کودک از این بازی انتقام از رفتارهای نامناسب والدین است. کودک این‌گونه کمبود عواطف و نیازهای روحی و روانی خود و خشم و ناراحتی خود را بروز می‌دهد. پدر و مادر این کودکان بهتر است به جای فکر کردن به موقعیت اجتماعی بهتر، پدر و مادر خوبی باشند.

بازی‌های بدنی                    

در بازی‌های بدنی، قسمتی از بدن کودک از کار می‌افتد زیرا تغییرات روحی و روانی و جسمانی و تفاوت‌هایی که افراد در رفتارهای گوناگون از خود بروز می‌دهند باعث می‌شود عضوی از بدن به خوبی فعالیت نکند و فرد احساس ناراحتی داشته باشد. در روان‌شناسی به چنین ناراحتی و مشکلی بیماری روان‌تنی گفته می‌شود. مشکلاتی نظیر لکنت‌زبان، چاقی مفرط، شب‌ادراری و غیره.

به عنوان مثال نوجوانی که دچار سرماخوردگی شدید شده اگر با والدین و اجتماع رابطه‌ی مناسب داشته و از نظر شخصیتی مشکلی نداشته باشد، معمولاً در منزل استراحت کرده و با خوردن دارو و کمی استراحت به زودی خوب می‌شود. اما فردی که از نظر روحی و روانی و عواطف و احساسات کمبود داشته باشد، در زمان سرماخوردگی، نه تنها استراحت نمی‌کند، بلکه از منزل بیرون می‌رود و بیماری شدت پیدا می‌کند در این زمان اگر والدین از بازی بدنی آگاه باشند و کودک و نوجوان خود را به خوبی درک کرده باشند می‌توانند در کنار درمان جسمی درمان روحی داشته باشند و به دنبال علت‌هایی که باعث به وجود آمدن این بازی شده است باشند. در غیر این صورت، اگر به بازی کودک نتوانند پی ببرند، بازی در کودک همچنان تقویت می‌شود.

بازی تختخواب                   

معمولاً برای بسیاری از کودکان، زمانی که فشارهای جزئی بر آنان وارد می‌شود، برای نجات خود از چنین موقعیت‌هایی و خارج کردن خشم و ناراحتی خود به شب‌ادراری روی می‌آورند، این امر بعد از برطرف شدن نگرانی و خشم از بین می‌رود. اما گاهی که مشکلات روحی و روانی و نگرانی و خشم کودک به خصوص زمانی که با بروز خشم خود از طرف والدین متهم شود و احساس گناه در او به وجود آورند، افزایش می‌یابد کودک بر سر دوراهی قرار می‌گیرد و خشم و ناراحتی و عذاب او باعث می‌شود کنترل ادرار خود را از دست بدهد و به وسیله‌ی بازی شب‌ادراری خشم و عذاب روحی و روانی خود را تخلیه کند.

تقریباً تمام کودکان در سنین 3 سالگی قادر به کنترل ادرار خود هستند. آگاهی در سنین 4 سالگی و یا حتی در 10 یا 12 سال کودک و نوجوان به شب‌ادراری روی می‌آورد.

معمولاً والدینی که در زندگی اقتدار و فرمانروایی زیادی داشته و نظر، نظر خودشان است و همچنین والدینی که به فرزند خود اجازه ابراز خشم و ناراحتی نمی‌دهند و خشم او را سرکوب می‌کنند، فرزندان آن‌ها برای ابراز خشم خود به این بازی روی می‌آورند.

گوشه‌نشینی                       

گاهی کودک یا نوجوان برای رهایی از تنش‌های روحی و روانی و نگرانی‌هایی که به دنبال مسائل مختلف گریبان‌گیر کودک یا نوجوان می‌شود، به طور ناخودآگاه به پرخوری روی می‌آورد و با این کار نگرانی‌ها و اضطراب و استرس خود را کم می‌کند.

اما گاهی نوجوان هرچه بیشتر این روند را ادامه می‌دهد، به تنها بودن خود بیشتر کمک می‌کند، چرا که دوستان و اطرافیانش از او گریزان می‌شوند، این مشکل و بازی به خصوص زمانی که خانواده از نظر اقتصادی در وضعیت خوبی قرار داشته و ناگهان ورشکست شوند و خانواده جایگاه و موقعیت گذشته خود را در اجتماع از دست بدهد، نوجوان که جامعه و دوستان مانند گذشته او را مورد پذیرش قرار نمی‌دهند، به گوشه‌نشینی روی ‌آورده و مدام به خوردن روی می‌آورد بدین ترتیب از فشارهای روانی وارد شده به او تا حدی کاسته می‌شود.

زمانی که خانواده به این بازی پی ببرند تا حد زیادی می‌توانند به فرزند خود کمک کنند و راه‌های درست خارج شدن از فشارهای روحی و روانی و اضطراب و استرس را به او آموزش دهند و به بازی گوشه‌نشینی فرزند خود خاتمه دهند.

بازی الکن (لکنت زبان کاذب)         

بازی لکنت زبان در کودکان بیشتر از بزرگسالان به وجود می‌آید و علت آن رهایی از فشارهای روحی و روانی و تنش‌هایی است که کودک با آن‌ها مواجه می‌شود. کودک نمی‌تواند خشم و ناراحتی و استرس خود را از راه مناسب تخلیه کند و با لکنت زبان، این فشارها را تخلیه می‌کند و تا حدی از اضطراب و استرس خود کم می‌کند. گاهی نیز کودکانی که تازه تکلم با دیگران را آغاز می‌کنند در ابتدا ممکن ا‌ست لکنت زبان داشته باشند.

 بعضی والدین در این‌گونه مواقع کم‌صبری می‌کنند و زمانی که کودک می‌خواهد صحبت کند کلمات را برای کودک عنوان می‌کنند، به جای او صحبت می‌کنند و در حقیقت طاقت این‌گونه صحبت کردن کودک‌شان را ندارند و کودک این را احساس می‌کند و برای ابراز خشم و ناراحتی خود از این‌که والدین به او اجازه صحبت کردن نمی‌دهند، بازی لکنت‌زبان را در پیش می‌گیرد و تا مدت‌ها این مشکل را ادامه می‌دهد.

گاهی نیز والدینی که بیش از حد با هم جر و بحث دارند و از کودک خود به عنوان سلاح استفاده کرده و او را قربانی دعواهای‌شان می‌کنند، بازی لکنت‌زبان در کودک بیشتر تقویت می‌شود.

خودداری                

براساس عقیده‌های نادرستی که از گذشته رسیده است، افراد اعتقاد دارند باید در روز چندین بار به دستشویی بروند و این اعتقادات موجب سوء استفاده عد‌ه‌ای شده و با درست‌کردن ملین‌ها و در اختیار افراد قراردادن آن‌ها این اعتقادات تقویت می‌شود. در صورتی که مطالعات انجام شده حاکی از این است که اگر فرد چند روزی شکمش کار نکند مشکلی پیش نمی‌آید، اما فشارهایی که فرد به خود وارد می‌آورد و بی‌قراری و اضطراب و استرس موجب بیشتر شدن مشکلات خواهد شد.

معمولاً والدین رفتارهای نادرست، گریه کردن‌های مکرر فرزند خود را به بی‌نظمی‌های شکم مربوط می‌دانند؛ بنابراین فرزندان گاهی از این سلاح یعنی گریه‌ها و ترس‌های مکرر برای نگرانی و جلب توجه والدین خود استفاده می‌کنند و به بازی خودداری از دفع روی می‌آورند. یکی از بیماری‌هایی که ممکن ا‌ست در این میان به وجود آید، بیماری بواسیر است. این بیماری زمانی به وجود می‌آید که کودک یا بزرگسال سال‌ها بر خود فشار می‌آورد که صبح‌ها حتماً حداقل مدفوع انجام شود.

یک بازی با نام‌های بسیار   

سردرد، تهوّع، دل‌درد، ضربان قلب، خستگی

این ناراحتی‌ها گاهی بر اثر فشارها و ناراحتی‌های روحی و روانی در فرد به ‌وجود می‌آید و فرد برای تخلیه‌ی خشم و ناراحتی خود این بازی‌های بدنی را از خود بروز می‌دهد.

واکنش والدین در این مورد خیلی مهم است و ممکن ا‌ست باعث تقویت و نیز فراموشی این علائم شود. عامل فرهنگ، نیز در بازی‌های بدنی، عامل مهمی است والدینی که از بهداشت روانی آگاهی دارند، در برخورد با فرزندان‌شان دقت بیشتری به خرج می‌دهند تا کودک این علائم را بروز ندهد.

این علائم گاهی تا بزرگسالی نیز کشیده می‌شود و همیشه در مطب پزشکان این دسته افراد به وفور دیده می‌شوند.