صفر یا یک ماهگی:
1- زمانی که نوزاد را در آغوش گرفتهاید و هنگامی که در رختخواب است، با او حرف بزنید.
2- به صداهایی که درمیآورید، تنوع دهید.
3- نوزاد را از طریق دستها تحریک حسی کنید. برای این کار دستهای خود را بشویید و کمی چرب کنید سپس قسمتهای مختلف بدن مانند کف پاها، صورت دستها و تمام قسمتهای بدن به خصوص زیر بغل و کشالههای ران را نوازش کنید. این نوازش باید همراه با آرامش خاطر برای نوزاد باشد. روزی دو بار این تمرین ساده اما مفید و مهم را انجام دهید.
4- با نوزاد حرف بزنید، برایش قصه بگویید و حرفهای محبتآمیز برای کودک بگویید. این کار باعث شل شدن بدن نوزاد میشود و هیجانات منفی او را از بین میبرد. بهتر است در زمان صحبت کردن با نوزاد رابطهی عاطفی نیز از طریق در آغوش گرفتن نوزاد برقرار کنید. نوزاد از این کار لذت میبرد.
5- دستان خود را بشویید و خشک کنید. با انگشت نشانه لب نوزاد را تحریک کنید؛ یعنی انگشت خود را در حالی که بالا و پایین میبرید، آرام به لب نوزاد بزنید. چون نوزاد عمل مکیدن را به عنوان یک بازتاب میداند، ماهیچههای لب او به حرکت در میآید. این بازی ساده میتواند ماهیچههای لب و دهان نوزاد را به عنوان مرکزی برای شناخت کنترل کند. البته این عمل نباید خیلی طولانی شود و یک دقیقه برای این کار کفایت میکند.
6- سر خود را به نوزاد نزدیک کنید، سپس به آرامی دور کنید. در حالی که این عمل را انجام میدهید برای کودک صدایی که بتواند تحریک شنوایی ایجاد کند قرار دهید. بهتر است کودک را در حال خوابیدن قرار دهید تا بتوانید روبروی او قرار گیرید. همچنین هنگام نزدیک شدن و دور شدن صداها را کوتاه و بلند کنید تا برای کودک تحریک شنوایی ایجاد کند.
7- با دو دست خود کودک را از ناحیهی کتف گرفته و سعی کنید کودک را ایستاده نگه دارید. نباید ایستادن کودک خیلی طولانی شود. هر 3 یا 4 ساعت این عمل را انجام دهید.
این حرکات علاوه بر بازی کردن با نوزاد نوعی ورزش نیز محسوب میشود و عضلات نوزاد را قویتر میکند.
8- یک تکه لولهی پلاستیکی که قطر آن زیاد کلفت و خیلی هم سنگین نباشد تهیه کنید و در دستان نوزاد قرار دهید. نوزاد لوله را بر حسب عادت محکم میگیرد. حالا دو سر لوله را گرفته و به اتفاق نوزاد بالا و پایین ببرید. نوزاد از این عمل لذت میبرد. زمانی که کودک خسته شد لوله را رها میکند و این بهترین زمان برای تشخیص خستگی نوزاد است. (روزی 2 بار)
یک تا چهارماهگی:
9- از این سن میتوان غلقلکهای سادهای را با نوزاد انجام داد. این غلقلکها باید آرام و با زمان کوتاه باشد. قسمتهایی مانند کف پا، کف دست، کنارههای شکم، روی دست و پا، زیر گلو و کنارههای گوش برای غلقلک دادن بسیار مناسب هستند. فراموش نکنید که غلقلک تحریکهای حسی ساده است و نباید قسمتهای مختلف بدن نوزاد را فشار دهیم.
10- برای نوزاد موسیقی پخش کنید. همهی نوزادان از شنیدن موسیقی لذت میبرند؛ زیرا کودک احساس میکند کسی به خاطر او و برای خوش آمدن او چنین صداهایی را در میآورد. موسیقیهایی مانند کلاسیک، پاپ، سنتی، آرام و کمی تند کاملاً برای نوزاد و در این سن مناسب هستند. در نظر داشته باشید از هر نوع بهترین آن را برای نوزاد انتخاب کنید. معمولاً نوزادان بعد از مدتی واکنش خود را در برابر صداهای موسیقی بروز میدهند و لذت و دوست داشتن خود را در برابر نوع خاصی از موسیقی نشان میدهند.
11- برای کودک آواز بخوانید. قبل از شیر دادن و یا پس از شیر دادن میتوان برای نوزاد آواز خواند. کودک در برابر این آوازها عکسالعمل نشان داده و از خود صداهایی را در میآورد. این بازی علاوه بر اینکه قدرت شنوایی کودک را تقویت میکند، باعث میشود تا او حضور دیگران را نزد خود احساس کند.
12- برای نوزاد آویزهای رنگی و گوناگون درست کنید. این آویزها را به بالای تخت و یا جای خواب نوزاد نصب کنید. هر کدام از این آویزها میتواند نوزاد را مدتها سرگرم کند و حس بینایی وی را تقویت سازد. آویزها را هر چند وقت یکبار عوض کنید تا برای نوزاد متنوع باشد. همچنین آویزها را هر چند وقت یکبار تکان دهید تا نظر نوزاد را جلب کند.
13- نوزاد را بر روی زمین بخوابانید و روبروی او قرار بگیرید تا او بتواند چهرهی شما را بهتر ببیند. حالا به چهرهی خود شکلهای مختلف مانند اخم، خنده، عصبانیت، شادی و ... بدهید. به عبارت دیگر از تک تک ماهیچههای صورتتان استفاده کنید تا چهرهتان به قیافههای گوناگون دربیاید. به چهرهتان فرمهای متعدد بدهید این کار برای نوزاد جالب است. از سه ماهگی میتوانید این کار را انجام دهید.
14- مناسب است که از سه ماهگی، کودک گاهی روی شکمش دراز بکشد. البته بهتر است این زمان طولانی نباشد و همیشه کسی به عنوان مراقب در کنار نوزاد باشد.
15- نوزاد را از ناحیهی شکم به روی پاهای خود بخوابانید. بر روی پشت نوزاد از شانهها تا کمر حتی باسن و پاهای نوزاد ضربههای آرامی با انگشتانتان بزنید. حتی میتوانید غلقلکهای ساده و کوتاه در این قسمتها انجام دهید. نوزاد از این بازی لذت بسیاری میبرد. اگر بتوانید در این بازی لباس نوزاد را درآورید به مراتب بهتر است.
16- از سه ماهگی نوزاد به خوبی میتواند حرکتهایی که در حوزهی دید او انجام میشود را دنبال کند. بسیار خوب است که بتوان این توانایی را در نوزاد تقویت کرد. اشیای مورد علاقهی او در تقویت حرکتی حوزهی دید تأثیر زیادی دارد؛ بنابراین برای به حرکت درآوردن حرکت دید کودک و دنبال کردن کودک بهتر است از اشیاء مورد علاقهی نوزاد استفاده کنید. در ابتدا نوزاد آرام آرام یاد میگیرد که از سر خود برای پیدا کردن اشیاء استفاده کند، اما بعد از مدتی سرعت او بیشتر میشود.
17- نوزاد را بر روی شکم بخوابانید. شیءای که دوست دارد روبهروی او قرار دهید. سپس شیء را کمی بالاتر ببرید تا کودک بتواند سرش را به طرف بالا حرکت دهد. این بازی به تقویت ماهیچههای گردن کودک کمک میکند.
18- انگشتهای نشانهی خود را در میان دستهای نوزاد قرار دهید. کودک انگشتهای شما را محکم خواهد گرفت. حالا سعی کنید نوزاد را به همین شیوه کمی از جای خود بلند کنید و سپس او را به جای اول خود برگردانید. این کار را چندین بار تکرار کنید. در حین بازی با کودک حرف بزنید و بخندید.
|