آموزش مهار استرس (فشار) STRESS  MANAGEMENT   TRAINING

آموزش مهار استرس از مجموعه‌ای از چند شیوه تشکیل می‌شود که به منظور کمک به مراجعان برای کنار آمدن مؤثرتر با استرس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این مجموعه درمانی شامل موارد زیر است:

الف) بازبینی مشخص عوامل استرس‌زا و واکنش فرد نسبت به استرس.

ب) آموزش تن‌آرامی: مرسوم‌ترین روش تن آرامی، تن آرامی عضلانی پیشرونده است.

ج) آموزش پس‌خوراند زیستی نیز اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرد به ویژه اگر بیمار به خاطر یک اخلاق خاص وابسته به استرس به کلینیک مراجعه کرده باشد.(معمولاً از نوع مثبت درجه حرارت پوست یا فعالیت الکتریکی عضله یا EMG)

د) رفتار درمانی شناختی برای تغییر شناخته‌ای ناسازگارانه: رایج‌ترین شیوه‌های مورد استفاده، بازسازی شناختی و آموزش خودآموزی هستند. در این مرحله از درمان به مراجع کمک می‌شود تا باورها و شناخته‌ای نادرست خود را بشناسد و آن‌ها را به باورها و شناخته‌ای مؤثرتری برای کنارآمدن با استرس تبدیل کند.

¯آموزش مهار استرس معمولاً 8 تا 16 جلسه‌ای طول می‌کشد (البته طول درمان معمولاً با توجه به شدت مشکل بیمار تعیین می‌شود.)

¯مهار استرس زمانی بیشترین موفقیت را دارد که ارتباطی آشکار بین استرس و اختلال  فیزیولوژیک وجود داشته باشد.

آموزش مهار (مدیریت)اضطرابANXIETY  MANAGEMENT  TRAINING

¯آموزش مهار اضطراب (AMT) به منظور بیشینه کردن آموزش کنترل شخص بر روی اضطراب، کمک به مراجع در زمینه‌ی شناسایی زود هنگام نشانه‌های شناختی یا فیزیولوژیک مربوط به شروع اضطراب، به دست آوردن احساس روشنی از پیشرفت در تنظیم اضطراب در خلال جلسه‌ها و افزایش انتقال این مهارت‌ها به شرایط واقعی زندگی طراحی شده است.

برای رسیدن به هدف فوق، جلسه‌های آموزش مهار اضطراب بر آموزش تن آرامی، تمرین تجسمی، فعال سازی اضطراب آموزشی مرحله به مرحله و تکلیف‌های منزل تأکید می‌شود.

جلسات آموزش مهار اضطراب به شکل زیر برقرار می‌شوند: (6 تا 8 جلسه)

جلسه 1 –آموزش تن آرامی زیر نظر و کنترل درمانگر.

جلسه 2 –تن آرامی به شیوه‌ای مختصرتر تحت کنترل درمانگر، برانگیختگی / کنار آمدن با اضطراب همراه با راهنمایی‌های درمانگر.

جلسه 3 –تن آرامی تحت کنترل مراجع، آموزش در مورد آگاهی از نشانه‌های اضطراب تحت کنترل درمانگر.

جلسه 4 –تن آرامی تحت کنترل مراجع، کنترل نسبی مراجع بر برانگیختگی / کنار آمدن با اضطراب.

جلسه 5 تا 8 –کنترل کامل تن آرامی و ایجاد اضطراب و کنار آمدن با آن توسط بیمار.

روش خاص فعال‌سازی اضطراب عبارت است از تصویرسازی ذهنی راهبری شده که بدان وسیله بیمار به تجسم و تجربه‌ی مجدد یک رویداد اضطراب‌زا در زندگی واقعی بپردازد.

پیشرفت مراجع را از طریق استفاده از تکالیف منزل و تکمیل سیاهه‌های مشخص می‌کنند. سیاهه‌ها سطح مهارت‌های مراجع را در تن آرامی، آگاهی او از نشانه‌های شروع اضطراب و انتقال مهارت‌های کنار آمدن را به موقعیت‌های واقعی زندگی ارزیابی می‌کنند.

بر خلاف غرقه‌سازی واقعی و غرقه سازی تجسمی، جلسه‌های آموزش مهار اضطراب با تن آرامی و کنار آمدن و راحتی هیجانی بیمار به پایان می‌رسد.

برخلاف انواع ممختلف ناحساس سازی، آموزش مهار اضطراب در اصل به منظور برطرف ساختن اختلال «اضطراب منتشر»یا اضطراب شناور طراحی شده که در آن‌ها تهیه‌ی سلسله مراتب خاصی از موارد اضطراب زا ممکن نیست.

اجرای شکل اصلی شیوه‌ی درمانی آموزش مهار اضطراب، به صورت فردی یا گروهی بین 6 تا 8 جلسه طول می‌کشد. اما تعیین قطعی طول درمان برای مراجه به مشاهده‌ی پیشرفت او از طریق اطلاعات به دست آمده از مصاحبه به پرسشنامه و تکالیف منزل بستگی دارد.

در الگوی کلی آموزش مهار اضطراب، جلسه‌های 1 و 2 حدافل با فاصله یک هفته برگزار می‌شوند. پس از آنکه می‌توان جلسه‌ها را بنا به شواهد مربوط به پیشرفت بیمار در نیل به اهداف دو جلسه، به طور هفتگی یا به فاصله‌ی سه روز برگزار کرد.

آثار جانبی و عوارض احتمالی

یکی از آثار جانبی مثتب آموزش مهار اضطراب، می‌توان آن باشد که مراجعان را از بهره‌گیری از درمان‌های دیگر بی نیز می‌سازد یا آن دسته از مسائل و مشکلات اصلی را که به توجه بیشتری نیاز دارند، مشخص می‌کند.

¯خطر مهمی که امکان دارد در تمامی برنامه‌های رفتاردرمانی که مستلزم فعال سازی اضطرابند پیش آید، آن است که احتمال دارد اضطراب از کنترل خارج شود. در چنین موقعیت‌هایی، کنترل تن‌آرامی توسط درمانگر، آسان‌ترین راه حل به شمار می‌رود.

فرهنگ شیوه‌های رفتار درمانی، نوشته‌ی: آلن اس.بلاک –مایکل هرسن، ترجمه‌ی: دکتر فرهاد ماهر- دکتر سیروس ایزدی، چاپ اول: تهران، 1378، انتشارات رشد